De smaak van Kerstmis: warme specerijen in zoete en hartige gerechten gebruiken

De warme specerijen

Wat bedoel ik eigenlijk met warme specerijen? Hiermee bedoel ik specerijen die letterlijk je mond en neusgaten verwarmen en die een zoete smaak hebben. Deze specerijen zijn aromatisch. Meestal hoef je hier maar een beetje van toe te voegen om een zeer intense smaak en geur te krijgen. Je kunt de specerijen gebruiken in hun gehele natuurlijke vorm of in hun gemalen versie.

Kaneel is waarschijnlijk wel de meest gebruikte en bekendste van de warme specerijen, althans hier in het noorden. Dit is de perfecte specerij om een beetje aroma in bijvoorbeeld gebakken gerechten toe te voegen en de zoetheid te versterken. In stoofpotjes kan een kaneelstokje worden toegevoegd om het gerecht een wat exotische smaak te geven. Of strooi een beetje kaneel in je ontbijtpap en voel direct de sfeer van Kerstmis.

Kruidnagel is voor mij de ultieme kerstspecerij. Deze specerij is heel intens en je hoeft er maar een snufje van te gebruiken om de heerlijkste kerstkoekjes te bakken. In Denemarken steken we hele kruidnagels in clementines. Deze gebruiken we als decoratie om een heerlijk aroma te verspreiden. Vaak worden kruidnagels ook toegevoegd aan decoraties en kerstpotpourri. Ze zijn echt een handelsmerk van Kerstmis. Je moet echter wel een beetje voorzichtig zijn met het gebruik van kruidnagels, omdat ze vrij gemakkelijk de andere smaken van je eten kunnen overschaduwen.

Nootmuskaat , daar ben ik dol op. Ik gebruik deze veel in bechamelsaus, stoofpotjes met kaas en ovenschotels. Deze specerij past perfect bij zwarte peper. Nootmuskaat smaakt ook heerlijk in zoete gerechten. Je hoeft maar een klein beetje van de bovenkant van de noot te raspen om veel aroma en smaak te krijgen.

Kardemom : ik zeg wel eens dat vanille en kardemom de zout en peper van de zoete keuken zijn. Ik vind het heerlijk hoe de combinatie van de twee ingrediënten de smaken van je gebakken gerechten versterkt. Na de maaltijd ben je volledig verzadigd. Voeg een beetje kardemom toe aan pannenkoekenbeslag, broodjes, yoghurt en shakes en je krijgt direct een aromatischer en smaakvoller resultaat. Kardemom is zoet van zichzelf. Je kunt zelfs op een groen kardemomzaadje kauwen om een vieze smaak in je mond kwijt te raken.

Gember kan, afhankelijk van welk soort je gebruikt, heel anders smaken. Verse gember is geen typische warme specerij, maar heeft een zeer intense en sterke smaak. De gemalen versie is echter een aromatische en geurige specerij. Ik link gember niet direct aan Kerstmis, maar deze specerij past wel goed bij de andere specerijen en daarom wordt deze vaak met het maken van kerstgerechten geassocieerd.

De warme specerijen gebruiken

Het spreekt voor zich dat deze specerijen vaker worden gebruikt in desserts, althans in ons deel van de wereld. Maar als we naar de Indiase en Midden-Oosterse keuken kijken, zien we dat deze specerijen op allerlei heerlijke en verschillende manieren worden gebruikt. Probeer bijvoorbeeld mijn recept voor dahl dat je van binnen verwarmt.
Je kunt je runderstoofpotje kruidiger maken door wat kruidnagels en een kaneelstokje toe te voegen. Deze specerijen combineren goed met het donkere vlees. Je kunt ook smaak en aroma toevoegen door rijst en volkoren granen te koken met hele kruidnagels, kaneelstokjes en kardemomzaadjes. Je kunt zelfs wat gemalen specerijen aan je gehaktballen toevoegen of over kipfilets strooien, voordat je ze in de oven roostert. Wortelgewassen, zoals pastinaak, wortelen, knolselderij en zoete aardappelen, smaken heerlijk wanneer je ze in wat warme specerijen, zout en olie bereidt. Voeg ook een beetje gemalen komijn toe en je hebt een heerlijk bijgerecht.

Als het over de zoete keuken gaat, heb ik een favoriete combinatie van warme specerijen: ¼ theelepel kruidnagel, ½ theelepel nootmuskaat, ¼ theelepel kardemom, 1 theelepel gember en 2 theelepels kaneel (zoals op de afbeelding is weergegeven). Dit mengsel kan in alles worden toegevoegd, van pap tot pannenkoeken. Je kunt ook wat noten met een beetje honing aan het mengsel toevoegen en in de oven roosteren voor een geweldige snack of ontbijttopping. Je kunt het specerijenmengsel zelfs in een smoothie of latte toevoegen voor een vleugje Kerstmis.
Tot slot wil ik mijn favoriete decemberdrankje delen. Verwarm wat appelsap in een pan, voeg alle hele, warme specerijen toe die je kunt vinden en doe er een scheut honing en wat biologische sinaasappelschil bij. Laat het geheel gedurende 15 - 20 minuten sudderen, voeg vervolgens wat rozijnen en noten toe en laat ze gedurende een paar minuten weken. Geniet nu van je warme kop Kerstmis.